Wikipedia:Bài viết chọn lọc/2025

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 Bài viết chọn lọc năm 2025 Tháng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Tuần 1 "Cheers (Drink to That)" là một bài hát của nữ ca sĩ người Barbados Rihanna nằm trong album phòng thu thứ năm của cô, Loud (2010). Bài hát này được sáng tác bởi The Runners gồm hai thành viên Andrew Harr, Jermaine Jackson, cùng với Stacy Barthe, Laura "LP" Pergolizzi, Corey Gibson, Chris Ivery và Rihanna. LP cho biết cô đã sáng tác ca khúc bằng ukulele, còn The Runners thì phụ trách toàn bộ khâu sản xuất cho ca khúc. Các nhà phê bình xếp "Cheers (Drink to That)" thuộc thể loại pop rock, reggae pha trộn với các yếu tố nhạc rock. Đây là một bài hát tiệc tùng kể về những thú vui chơi vào cuối tuần, với đoạn điệp khúc "yeah-e-yeah" được sample từ một bài hát của Avril Lavigne, "I'm with You" (2002). Tại Hoa Kỳ, hãng đĩa Def Jam Recordings phát hành "Cheers (Drink to That)" lên đài phát thanh hit đương đại và rhythmic đương đại vào ngày 2 tháng 8 năm 2011, trở thành đĩa đơn thứ bảy và là đĩa đơn cuối cùng trích từ Loud. [ Đọc tiếp ]	Tuần 2 Khởi nghĩa Lam Sơn là một cuộc kháng chiến của người Việt do Lê Lợi lãnh đạo nhằm chống lại sự cai trị của nhà Minh, bắt đầu từ đầu năm 1418 và kết thúc cuối năm 1427 với thắng lợi của Nghĩa quân Lam Sơn cùng sự rút lui về nước của quân Minh sau hội thề Đông Quan. Năm 1407, Đại Minh sáp nhập toàn bộ lãnh thổ Đại Ngu của nhà Hồ, thành lập tỉnh Giao Chỉ. Sau khi thiết lập nền cai trị, Minh Thành Tổ thi hành chính sách Hán hóa một cách quyết liệt nhằm đồng hóa người Việt. Chính sách này gây ra sự bất mãn trong dân chúng, dẫn tới sự bùng nổ của hàng loạt các cuộc khởi nghĩa lớn nhỏ trên khắp Giao Chỉ nhưng tất cả đều thất bại. [ Đọc tiếp ]
Tuần 3 "State of Grace" là một bài hát của nữ ca sĩ kiêm nhạc sĩ sáng tác người Mỹ Taylor Swift nằm trong album phòng thu thứ tư của cô, Red (2012). Hãng thu âm Big Machine Records phát hành bài hát dưới dạng đĩa đơn quảng bá vào ngày 16 tháng 10 năm 2012. Swift sản xuất "State of Grace" với Nathan Chapman. Đây là một bài hát arena rock sử dụng tiếng guitar vang vọng và tiếng trống dồn dập. Là bài hát mở đầu của album, nhạc phẩm có nội dung kể về những cảm xúc xao xuyến trong tình yêu được gợi lên bởi những cái nhìn đầu tiên. Một phiên bản acoustic được phát hành dưới dạng bài hát bổ sung trong phiên bản Deluxe Edition của album Red. [ Đọc tiếp ]	Tuần 4 Cardcaptor Sakura là một loạt shōjo manga sáng tác và minh họa bởi nhóm nghệ sĩ Nhật Bản CLAMP. Manga đăng lần đầu tiên trên tạp chí Nakayoshi từ tháng 5 năm 1996 đến tháng 6 năm 2000, và sau đó được Kōdansha phát hành thành 12 tập tankōbon từ tháng 11 năm 1996 đến tháng 7 năm 2000. Câu chuyện xoay quanh Kinomoto Sakura, một học sinh tiểu học tình cờ phát hiện ra tiềm năng phép thuật của mình sau khi vô tình mở quyển sách chứa một bộ thẻ bài ma thuật bị niêm phong đã nhiều năm. Sau đó, cô được giao nhiệm vụ phải thu phục tất cả thẻ bài đang phân tán nhằm ngăn chặn chúng phá hủy thế giới. Phần tiếp theo của manga này, Cardcaptor Sakura – Thẻ bài pha lê, theo chân Sakura khi cô đã học cấp 2 trung học, được đăng thường kỳ trên Nakayoshi từ tháng 7 năm 2016 đến tháng 1 năm 2024. [ Đọc tiếp ]
Tuần 5 Đại số là một nhánh của toán học nghiên cứu những hệ thống trừu tượng nhất định gọi là cấu trúc đại số và sự biến đổi biểu thức trong các hệ thống này. Đây là dạng tổng quát hóa của số học có sự xuất hiện của biến số và phép toán đại số ngoài các phép toán số học cơ bản như phép cộng và phép nhân. Đại số sơ cấp là loại hình đại số được giảng dạy chủ yếu tại trường học. Lĩnh vực trên suy xét các mệnh đề toán học chứa biến với giá trị chưa biết và hướng đến xác định xem ở những giá trị nào thì chúng là mệnh đề đúng. Để làm được điều này, đại số sơ cấp áp dụng nhiều phương pháp biến đổi phương trình khác nhau nhằm cô lập biến. Đại số tuyến tính là một lĩnh vực mật thiết tìm hiểu về phương trình tuyến tính và tổ hợp nhiều phương trình loại này gọi là hệ phương trình tuyến tính. Nhánh này cung cấp các phương pháp để tìm giá trị nghiệm đúng đồng thời tất cả các phương trình trong hệ cũng như nghiên cứu tập hợp các nghiệm tìm được. [ Đọc tiếp ]	Tuần 6 Ngô Đình Cẩn (1911 – 9 tháng 5 năm 1964) là em trai của Ngô Đình Diệm, tổng thống đầu tiên của Việt Nam Cộng hòa. Ông được anh trai giao làm cố vấn Trung phần, phụ trách cao nguyên Trung phần và khu vực duyên hải trải dài từ Phan Thiết ở phía nam đến biên giới Vĩ tuyến 17 ở phía bắc, đồng thời giữ cương vị chủ tịch Phong trào Cách mạng Quốc gia thuộc Đảng Cần lao Nhân vị trong khu vực. Đặt tổng hành dinh tại cố đô Huế, Ngô Đình Cẩn điều hành quân đội và mật vụ kiểm soát khu vực do mình phụ trách. Trong thời gian cầm quyền, ông cai trị miền Trung như một bạo chúa – ông tổ chức trấn áp, vây bắt những người cộng sản, người bất đồng chính kiến hoặc có tư thù cá nhân với mình. Chính vì điều này, ông Cẩn được xem là người tàn độc nhất trong số các anh em nhà họ Ngô, được người đời mệnh danh là "bạo chúa miền Trung". [ Đọc tiếp ]
Tuần 7 Brie Larson (sinh ngày 1 tháng 10 năm 1989) là một nữ diễn viên người Mỹ. Nổi danh qua các vai phụ trong những bộ phim hài khi còn là một thiếu nữ, cô đã dần phát triển sự nghiệp của mình với các vai chính trong cả phim độc lập lẫn phim bom tấn. Larson đã gặt hái được nhiều giải thưởng danh giá, bao gồm một giải Oscar, một giải Quả cầu vàng và một giải Primetime Emmy. Năm 2019, cô được tạp chí Time vinh danh là một trong 100 người có ảnh hưởng nhất thế giới. [ Đọc tiếp ]	Tuần 8 Biểu tình bài Nhật tại Trung Quốc năm 2012 là một loạt các cuộc biểu tình bài Nhật Bản được tổ chức ở các thành phố lớn tại Trung Quốc và Đài Loan trong khoảng thời gian từ tháng 8 đến tháng 9 năm 2012. Nguyên nhân chính của các cuộc biểu tình là sự leo thang tranh chấp quần đảo Senkaku giữa Trung Quốc và Nhật Bản xoay quanh thời điểm kỷ niệm Sự kiện Phụng Thiên năm 1931, một xúc tác de facto để Nhật Bản xâm lược Mãn Châu, đỉnh điểm là một thất bại bẽ mặt của Trung Quốc và một chiến thắng quyết định của Nhật Bản trong việc hợp nhất và sáp nhập Mãn Châu. [ Đọc tiếp ]
Tuần 9 Pyrocephalus obscurus là danh pháp khoa học của một loài chim thuộc bộ Sẻ trong họ Đớp ruồi bạo chúa được tìm thấy trên khắp Nam Mỹ và miền Nam Bắc Mỹ. Màu đỏ son là một đặc điểm giúp chúng trở nên nổi bật so với những loài cùng họ. Chim trống có đỉnh đầu, ngực cùng phần bụng đỏ tươi với cánh và đuôi màu nâu; trong khi chim mái có màu nâu sẫm nên dễ bị nhầm lẫn với Sayornis saya. Khi hót, Pyrocephalus obscurus phát ra âm thanh pit pit pit pi-trờ-ờ-ờ-iiii-trờ-ờ-ờ. Âm thanh này thường có giai điệu khác nhau, đóng vai trò quan trọng trong việc thiết lập lãnh thổ riêng. Loài này ưa thích những vùng đất ven sông lẫn môi trường bán mở, ăn côn trùng và săn mồi ngay trong khi đang bay. Quá trình thay lông của chúng thường bắt đầu vào mùa hạ và diễn ra trong vài tháng. [ Đọc tiếp ]	Tuần 10 Lê Thị Lựu là một họa sĩ chuyên về tranh lụa và tranh sơn dầu người Việt Nam. Bà được xem là nữ họa sĩ đầu tiên của nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam, nằm trong bộ tứ danh họa Việt tại Pháp Phổ – Thứ – Lựu – Đàm. Sinh ra trong một gia đình theo Tây học, ngay từ cấp sơ học, Lê Thị Lựu đã hình thành niềm yêu thích với hội họa và quyết định thi vào Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. Sau khi đỗ đầu trường khóa 3 năm 1927, bà sớm được biết đến thông qua hai bức sơn dầu vẽ 1929 Thiếu nhi trong vườn chuối và Chân dung Ông Hai, được trưng bày trong triển lãm chung đầu tiên của trường. Các sáng tác chủ yếu của Lê Thị Lựu giai đoạn này là tranh sơn dầu, sở trường chân dung. Sau khi trở thành nữ sinh đầu tiên tốt nghiệp trường, hạng thủ khoa, bà nhanh chóng có được sự công nhận từ giới báo chí, đặc biệt là nhóm Tự Lực văn đoàn. [ Đọc tiếp ]
Tuần 11 Ovalipes catharus là một loài cua thuộc họ Ovalipidae. Loài này được tìm thấy ở vùng nước nông, đáy cát xung quanh bờ biển New Zealand, quần đảo Chatham và hiếm khi thấy ở miền nam nước Úc. Đây là loài kiếm ăn cơ hội, hung dữ và có tập tính hoạt động đa dạng, chủ yếu hoạt động vào ban đêm, chúng chủ yếu săn bắt động vật thân mềm và giáp xác. Loài này có tập tính ăn thịt đồng loại, ở một số địa điểm mà loài này sinh sống việc ăn thịt đồng loại chiếm hơn một phần tư khẩu phần trong chế độ ăn của chúng. [ Đọc tiếp ]	Tuần 12 "Not Afraid" là một bài hát của rapper người Mỹ Eminem nằm trong album phòng thu thứ bảy của anh, Recovery (2010). Bài hát này được sáng tác bởi Eminem, Matthew Burnett, Luis Resto, Boi-1da và Jordan Evans, trong khi phần sản xuất do Boi-1da đảm nhiệm chính. "Not Afraid" là một bản hardcore hip hop gồm âm thanh nhạc cụ dây, đàn phím, trống và hợp xướng. Nội dung bài hát thể hiện quan điểm tích cực của Eminem sau khi cai nghiện ma túy và trở lại với đường đua âm nhạc. "Not Afraid" được phát hành dưới dạng đĩa đơn phát thanh trên đài hip hop không kiểm duyệt Shade 45 vào ngày 29 tháng 4 năm 2010, trở thành đĩa đơn mở đường cho Recovery. [ Đọc tiếp ]
Tuần 13 Giao tiếp thường được định nghĩa là sự truyền tải thông tin. Hiện chưa có thống nhất về định nghĩa chính xác của thuật ngữ, đồng thời có nhiều tranh cãi về việc giao tiếp có bao hàm cả truyền tải vô ý thức hoặc thất bại hay không, cũng như việc giao tiếp có vừa truyền tải và vừa tạo ra ngữ nghĩa hay không. Mô hình truyền thông là mô tả ngắn gọn về các thành phần chính của giao tiếp và sự tương tác giữa chúng. Ý tưởng có trong nhiều mô hình truyền thông là người gửi sử dụng một hệ thống mã hiệu để diễn đạt thông tin dưới hình thức thông điệp. Thông điệp sau đó được chuyển qua một kênh đến người nhận và người này phải hiểu được thông điệp bằng cách giải mã. Lĩnh vực tra vấn chính tìm hiểu về giao tiếp được gọi là nghiên cứu truyền thông. [ Đọc tiếp ]	Tuần 14 "Rap God" là một bài hát của rapper người Mỹ Eminem nằm trong album phòng thu thứ tám của anh, The Marshall Mathers LP 2 (2013). Bài hát bắt nguồn từ bản nhạc không lời của DVLP và Filthy, với phần lời do Eminem freestyle rap trong một lần thu âm duy nhất. "Rap God" là một bài hát hip hop điện tử pha trộn với nhiều thể loại phụ khác nhau. Nội dung bản rap thể hiện việc Eminem xây dựng hình tượng và tự phong mình là một vị Thiên Chúa trong hip hop. "Rap God" có chứa một loạt khảo chỉ văn hóa đại chúng, mang phong cách rap cực nhanh như "Supersonic" của J. J. Fad và được Sách kỷ lục Guinness công nhận là đĩa đơn hit có nhiều từ nhất. [ Đọc tiếp ]
Tuần 15 Tuân Tử là một triết gia Trung Quốc sống vào cuối thời Chiến Quốc. Cùng với Khổng Tử và Mạnh Tử, ông được xem là một trong ba nhà tư tưởng vĩ đại nhất của Nho gia cổ đại. Đương thời, Nho gia chịu sự công kích đến từ Đạo gia và Mặc gia, Tuân Tử không chỉ bảo vệ tư tưởng Nho học mà còn tiếp thu, điều chỉnh và hệ thống hóa nhiều luồng tư tưởng khác nhau. Những đóng góp của ông đã tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển của Nho giáo dưới thời nhà Hán. [ Đọc tiếp ]	Tuần 16 "Sk8er Boi" là một bài hát của nữ ca sĩ kiêm nhạc sĩ sáng tác bài hát người Canada Avril Lavigne, nằm trong album phòng thu đầu tay của cô, Let Go (2002). Sau khi ký hợp đồng với hãng thu âm Arista Records, Lavigne hợp tác cùng đội ngũ The Matrix để sáng tác "Sk8er Boi" dựa trên cảm hứng từ thời trung học của cô. "Sk8er Boi" là một bài hát thuộc thể loại pop punk pha trộn với nhiều âm hưởng thể loại khác. Nội dung kể về một cô gái vũ công ba lê từ chối một chàng trai trượt ván vì cô không chấp nhận kỳ thị xã hội gắn liền với tiểu văn hóa của anh. Cuối cùng, cô gái đã hối hận sau khi chứng kiến chàng trai đó trở thành ngôi sao nhạc rock. [ Đọc tiếp ]
Tuần 17 Walt Disney (5 tháng 12 năm 1901 – 15 tháng 12 năm 1966) là một doanh nhân, họa sĩ diễn hoạt, diễn viên lồng tiếng và nhà sản xuất phim người Mỹ. Ông được đánh giá là người tiên phong của ngành công nghiệp hoạt hình Mỹ với việc mang lại một số bước tiến lớn trong ngành sản xuất phim hoạt hình. Với cương vị là nhà sản xuất phim, Walt Disney nắm giữ kỷ lục là người giành được nhiều giải Oscar nhất, với 22 lần đoạt giải và 59 lần đề cử. Ông cũng được trao tặng hai giải Quả cầu vàng cho Thành tựu Đặc biệt và một giải Emmy, cũng như nhiều giải thưởng danh giá khác. Thư viện Quốc hội Hoa Kỳ đã đưa một số bộ phim của ông vào Viện lưu trữ phim quốc gia. Sinh ra tại Chicago, Disney sớm đã bộc lộ niềm say mê với hội họa ngay từ khi còn nhỏ. Ông tham gia các lớp học mỹ thuật từ lúc còn là một đứa trẻ và trở thành một họa sĩ thương mại vào năm 18 tuổi. [ Đọc tiếp ]	Tuần 18 Nền giáo dục Việt Nam Cộng hòa là nền giáo dục dưới chính thể Việt Nam Cộng hòa từ 1955 tới 1975. Triết lý giáo dục của Việt Nam Cộng hòa là nhân bản, dân tộc, và khai phóng. Hệ thống giáo dục này gồm tiểu học, trung học và đại học trong một mạng lưới các cơ sở giáo dục công lập, dân lập và tư thục. Hiến pháp Việt Nam Cộng hòa quy định về việc cố gắng xây dựng nền giáo dục cơ bản mang tính bắt buộc và miễn phí, quyền tự trị của đại học, và những người có khả năng mà không có phương tiện sẽ được nâng đỡ để theo đuổi học vấn. Nhìn chung, mô hình giáo dục ở miền Nam Việt Nam trong thập niên 1960 có khuynh hướng xa dần ảnh hưởng của Pháp vốn chú trọng đào tạo một số ít phần tử ưu tú và có khuynh hướng thiên về lý thuyết, để chấp nhận mô hình giáo dục Hoa Kỳ có tính cách đại chúng và thực tiễn. Năm học 1973–1974, Việt Nam Cộng hòa có 20% dân số là học sinh và sinh viên đang đi học; số người biết đọc biết viết ước tính khoảng 70% dân số. [ Đọc tiếp ]