Räähti uđđâ siijđo:
Oho 18 artikkâl
Anna Göldi Anna Göldi Göldin (24. roovvâdmáánu 1734 Sennwald , St. Gallen kanton , Sveicci – 24. kesimáánu 1782 Glarus , Glarus kanton , Sveicci) lâi sveiccilâš nissoon, kote sormejui nuáidivuođâ keežild. Sun lii majemuš nuáidin sujâttum nissoon Euroopist .
Maaŋgah totkeeh keččih, et Anna Göldi jäämmim jooskâi äigipaje. Ton maŋa nuáidivuotâ ij innig lamaš merhâšittee sujâttâs Euroopist. Ulmuuh tuhhiittii kuuloold čuovviittâs jurduid. Anna paasij historján "majemužžân nuáidin". Sun lii symbol nisonijn, kiäh láá sordâšum já láá killám väldiráhtusij tiet.
Onnáá peeivi Glarus kantonist tuáimá Anna Göldi -siäđus. Tot paijeentuálá museo, mii muštâl nuáidi vááinui historjást já olmoošvuoigâdvuođâi ovdánmist. Museost uážžu lasetiäđuid Anna elimist já riehtijotemist. Tobbeen suogârduvvoo meiddei, maht palo já väldi pyehtih šoddâdiđ stuorrâ puástuvuođâ. Anna Göldi äšši muštoot, et puáris oskomušâi tiet puáhtá adeliđ vuoigâdvuođâ toohâđ julmes tavoid. Tiäđuh já ávusvuotâ láá pyeremus syeji tággáár vuástá.
Tiettih-uv tun, ete...
...Franciscus lâi vuosmuš Eennâmpáálu máddáábeln šoddâm paavi ?
...ergikištoh algii ive 1932?
...Schabziger lii ruánáá já korrâ vuástá, mii valmâštuvvoo Glarus kantonist Sveeicist ?
...Anna Göldi lii majemuš nuáidin sujâttum nissoon Euroopist ?
...Q'eroh láá majemuuh Inkai maajeeldpuátteeh, kiäh láá siäiluttâm puigâ Inka-kulttuur já ärbivuovijd?
...Uluru lii Australia algâaalmugij pase pähti?
...Roland TB-303 lii bassosyntetisaattor, mon Roland Corporation almostitij ive 1981 já valmâštij ive 1984 räi?
...Aanaar lii Suomâ áinoo neeljikielâsâš kieldâ?
...Shanghai lii ohtâ Kiina tehálumosijn ekonomâlijn kuávdáin já ohtâ maailm stuárráámuin hamânijn?
...Stonehenge keđgikehá rähtim algâttui jo 3100 oKr., já majemuš muddo valmâštui 1500 oKr. maŋa?
...tälviuággum lii kuálástemvyehi, mast kuálástuvvoo tälviv jieŋân puhhum rääigi peht?
...Gilgameš lii maailm puárásumos eepos?
...Matti Nykänen vuoitij nelji kollemiitaal já oovtâ silbâmiitaal tälviolympialijn?
...tlingiteh láá algâaalmug Alaskast já Kanadast ?
...šiljoboŋŋam lii Suomâ stuárráámus loddetábáhtume?
...Sari Essayah lii oovdiš kištoväzzee, kote šoodâi maailmmiäštárin ive 1993 ?
...Eennâmpáálu áimukeerdist 78 % lii typpi já 21 % lii happi ?
...Aanaarjäävrist láá 3 318 suollud já Päijännest láá 2 690 suollud?
...Braunwald lii sijdâ Sveeicist , kost muáttá koskâmiärálávt 9 m jyehi täälvi?
...Aila-duo vuoittijn ive 2014 Sámi Grand Prix -kišto lávlumuási lavluin Naharij kandâ ?
...Michael Collins jaamij purâstaavdân cuáŋuimáánu 28. peeivi 2021 ?
...Aanaarjáávrán lii ive 1984 koččâm rakkeet ?
...Flavia Pennetta lii vuáittám ohtsis 49 WTA-turnaamid karrieeris ääigi?
...ores laahul láálá moonijd 18–27 peivid?
...Marie Curie lii vuáittám Nobel-palhâšume kuohtii?
...Helsigist láá 59 kaavpuguássid ?
...Suomâst láá paijeel 100 000 sorvâd ?
...Niillas Holmberg vuoitij Ive sämmilâš -palhâšume ive 2016 ?
...olesstuárusii viäpsákuáđist pyehtih leđe joba 20 000 viäpsád?
...čapis soormán jammii áárvu mield 30–60 % Euroop aalmugist?
...kapybara puáhtá teddiđ joba 79 kg?
...Hermann Hesse jaamij porgemáánu 9. peeivi 1962 85-ihásâžžân vuoiŋâšvardemân?
...täsni šadda ko kaasusovđâ čokkâšuvá jieijâs tiädduvyeimi keežild?
...káránâs lii tovle onnum paa tiettee lodden, jäämmim pyehten já pahakkâs litolâžžân?
...uárree kulovijđodâh lii suullân 2,5 keerdi vijđásub ko ulmust?
...kiemâsämikielâ lii sämikielâ, mii čaaskâi 1700-lovo já 1800-lovo ääigi?
...tááláá ääigi láá kiävtust kuttâ trigonometrisâš funktio ?
