صفحهٔ اصلی
تاکدا شینگن با نام رسمی میناموتو هارونوبو، نوزدهمین رهبر خاندان کای گنجی و شانزدهمین رهبر خاندان تاکدا در ولایت کای در قرن شانزدهم ژاپن و در اواخر دوره جنگهای داخلی موسوم به سنگوکو بود. شینگن بهعنوان فرماندار ولایت کای نیز خدمت میکرد. ولایت کای در دوران پدر او، تاکدا نوبوتورا، به اتحاد داخلی دست پیدا کرد و شینگن پس از به ارث بردن رهبری این خاندان، حمله به ولایت همسایه، ولایت شینانو را آغاز کرد و سرانجام پس از ۱۰ سال نبرد توانست آنجا را به قلمروی خود الحاق کند. در این سالها، نبردهای پنجگانه کاواناکاجیما که با اوئهسوگی کنشین در شمال ولایت شینانو رخ داد، شهرت بسیار دارند. شینگن خود را وقف مدیریت قلمرویش کرد و تصویب قوانین برای ولایت کای و ساخت «خاکریز شینگن» برای کنترل سیل در این راستا بودند. همسر پسر ارشد شینگِن، تاکدا یوشینوبو، از خاندان ایماگاوا بود و از آنجا که شینگن شروع به برنامهریزی برای حمله به سوروگا سرزمین خاندان ایماگاوا کرده بود، شینوبو که علیه پدرش شورش کرده بود پس از دستگیری مجبور به خودکشی شد. پس از غلبه بر خاندان ایماگاوا، شینگِن نقشه پیشروی به پایتخت آن زمان کیوتو را در سر داشت. برای این حمله نخست لازم بود از قلمروی توکوگاوا ایهیاسو بگذرد. او ایهیاسو را در نبرد میکاتاگاهارا شکست داد و وارد قلمروی او ولایت میکاوا شد، اما پس از پیروزی در این نبرد به علت بیماری درگذشت و نیروهایش مجبور به عقبنشینی شدند. تاکدا شینگن وصیت کرد که مرگ او را به مدت سه سال مخفی نگه دارند. آکیرا کوروساوا در فیلم کاگهموشا حوادث پیرامون پنهان نگه داشتن مرگ او را به تصویر کشیده است. پس از او پسرش تاکدا کاتسویوری که نسبت به پدرش از تواناییهایی کمتری برخوردار بود، به ریاست خاندان رسید.
- … نمایندهٔ واشینگتن، دی.سی. در مجلس نمایندگان ایالات متحدهٔ آمریکا حق رأی ندارد؟ (در تصویر)
- … چالازا زرده تخممرغ را در جای خود ثابت نگه می دارد؟
- …از ورزش زورخانهای در ابتدا برای آموزش جنگجویان در ایران باستان استفاده میشد؟
- … پس از درگذشت عسل بدیعی، که نخستین بازیاش در فیلم بودن یا نبودن با موضوع اهدای عضو بود، هفت عضو بدنش اهدا شد؟
- … یکی از دلایل مخالفت با احداث راهآهن در ایران، ترس از این بود که مردم اجساد مردگانشان را برای دفن به کربلا بفرستند و دولت عراق از «شلوغی قبرستانها» ناراحت شود؟
- … جایزهٔ صلح نوبل، برخلاف دیگر جوایز موقوفهٔ آلفرد نوبل، هرساله در کشور نروژ اهدا میشود؟
ویکیپدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکیپدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکیپدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب میشود. ویکیپدیای فارسی هم اکنون (۴ خرداد ۱۴۰۴ خورشیدی) ۱٬۰۴۰٬۳۷۶ نوشتار دارد.
- نیکوشور دان (در تصویر) به عنوان رئیسجمهور رومانی انتخاب شد.
- در انتخابات مجلس قانونگذاری پرتغال، اتحاد دموکراتیک به رهبری لوئیس مونتهنگرو بیشترین کرسیهای پارلمان را بهدست آورد.
- در مسابقهٔ یوروویژن ۲۰۲۵ که در کشور سوئیس برگزار شد، جیجی نمایندهٔ اتریش با اجرای قطعهٔ پاپ-اپرای «عشق هدررفته» به مقام اول دست یافت.
- حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) اعلام کرد که منحل شده و به شورش خود علیه ترکیه پایان داده است.
- رابرت فرانسیس پرووست به عنوان پاپ لئو چهاردهم، اولین پاپ کاتولیک متولد ایالات متحده انتخاب شد.
امروز: یکشنبه، ۲۵ مه ۲۰۲۵ میلادی برابر ۴ خرداد ۱۴۰۴ هجری خورشیدی و ۲۶ ذیالقعده ۱۴۴۶ هجری قمری (UTC)

در اردن: روز استقلال، در آمریکا: روز ملی کودکان گمشده
- رویدادها
- ۱۸۱۰ - آرژانتین با جدا شدن از اسپانیا، به استقلال دست یافت.
- ۱۹۱۴ - پارلمان انگلستان با تشکیل حکومت داخلی در ایرلند موافقت کرد.
- ۱۹۴۶ - امارت فرا-اُردن پس از استقلال به «پادشاهی فرا-اردن هاشمی» تغییر نام داد و عبدالله بن حسین، پادشاه آن اعلام شد.
- ۱۹۶۳ - سازمان وحدت آفریقایی با عضویت کشورهای چاد، موریتانی و زامبیا در آدیس آبابای اتیوپی تشکیل شد.
- زادروزها
- ۱۸۰۳ - زادروز رالف والدو امرسون فیلسوف و نویسنده آمریکایی
- ۱۸۸۷ - زادروز پادره پیو کشیش کاتولیک، قدیس ایتالیایی
- ۱۸۸۹ - زادروز ایگور سیکورسکی طراح هواپیما و عامل اصلی توسعه و تکامل بالگردها اهل اوکراین
- ۱۹۳۸ - زادروز ریموند کارور نویسندهٔ داستانهای کوتاه و شاعر آمریکایی
- ۱۹۳۹ - زادروز ایان مککلن (در تصویر) بازیگر انگلیسی
- ۱۹۶۳ - زادروز مایک مایرز بازیگر کانادایی
- ۱۹۶۵ - زادروز یحیی جامع رئیسجمهور سابق گامبیا
- درگذشتها
- ۹۹۲ - درگذشت میشکو اول لهستان نخستین شاه و مؤسس کشور مستقل لهستان
- ۱۲۶۱ - درگذشت الکساندر چهارم از پاپهای کلیسای کاتولیک رم
- ۱۶۸۱ - درگذشت پدرو کالدرون نمایشنامهنویس و شاعر عصر طلایی اسپانیولی
- ۱۹۵۴ - درگذشت رابرت کاپا عکاس انسانگرا و ضدجنگ و فتوژورنالیست مجارستانی
- ۱۹۸۳ - درگذشت محمد ادریس سنوسی اولین و تنها پادشاه لیبی از سال ۱۹۵۱ تا ۱۹۶۱
- ۲۰۱۴ - درگذشت وویچخ یاروزلسکی سیاستمدار و نخستین رئیسجمهور لهستان، نخستوزیر و وزیر دفاع ملی جمهوری مردمی لهستان و دبیر حزب متحد کارگری لهستان