صفحهٔ اصلی
تاکدا شینگن با نام رسمی میناموتو هارونوبو، نوزدهمین رهبر خاندان کای گنجی و شانزدهمین رهبر خاندان تاکدا در ولایت کای در قرن شانزدهم ژاپن و در اواخر دوره جنگهای داخلی موسوم به سنگوکو بود. شینگن بهعنوان فرماندار ولایت کای نیز خدمت میکرد. ولایت کای در دوران پدر او، تاکدا نوبوتورا، به اتحاد داخلی دست پیدا کرد و شینگن پس از به ارث بردن رهبری این خاندان، حمله به ولایت همسایه، ولایت شینانو را آغاز کرد و سرانجام پس از ۱۰ سال نبرد توانست آنجا را به قلمروی خود الحاق کند. در این سالها، نبردهای پنجگانه کاواناکاجیما که با اوئهسوگی کنشین در شمال ولایت شینانو رخ داد، شهرت بسیار دارند. شینگن خود را وقف مدیریت قلمرویش کرد و تصویب قوانین برای ولایت کای و ساخت «خاکریز شینگن» برای کنترل سیل در این راستا بودند. همسر پسر ارشد شینگِن، تاکدا یوشینوبو، از خاندان ایماگاوا بود و از آنجا که شینگن شروع به برنامهریزی برای حمله به سوروگا سرزمین خاندان ایماگاوا کرده بود، شینوبو که علیه پدرش شورش کرده بود پس از دستگیری مجبور به خودکشی شد. پس از غلبه بر خاندان ایماگاوا، شینگِن نقشه پیشروی به پایتخت آن زمان کیوتو را در سر داشت. برای این حمله نخست لازم بود از قلمروی توکوگاوا ایهیاسو بگذرد. او ایهیاسو را در نبرد میکاتاگاهارا شکست داد و وارد قلمروی او ولایت میکاوا شد، اما پس از پیروزی در این نبرد به علت بیماری درگذشت و نیروهایش مجبور به عقبنشینی شدند. تاکدا شینگن وصیت کرد که مرگ او را به مدت سه سال مخفی نگه دارند. آکیرا کوروساوا در فیلم کاگهموشا حوادث پیرامون پنهان نگه داشتن مرگ او را به تصویر کشیده است. پس از او پسرش تاکدا کاتسویوری که نسبت به پدرش از تواناییهایی کمتری برخوردار بود، به ریاست خاندان رسید.

- …از ورزش زورخانهای در ابتدا برای آموزش جنگجویان در ایران باستان استفاده میشد؟ (در تصویر)
- … نمایندهٔ واشینگتن، دی.سی. در مجلس نمایندگان ایالات متحدهٔ آمریکا حق رأی ندارد؟
- … چالازا زرده تخممرغ را در جای خود ثابت نگه می دارد؟
- … پس از درگذشت عسل بدیعی، که نخستین بازیاش در فیلم بودن یا نبودن با موضوع اهدای عضو بود، هفت عضو بدنش اهدا شد؟
- … یکی از دلایل مخالفت با احداث راهآهن در ایران، ترس از این بود که مردم اجساد مردگانشان را برای دفن به کربلا بفرستند و دولت عراق از «شلوغی قبرستانها» ناراحت شود؟
- … جایزهٔ صلح نوبل، برخلاف دیگر جوایز موقوفهٔ آلفرد نوبل، هرساله در کشور نروژ اهدا میشود؟
ویکیپدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکیپدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکیپدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب میشود. ویکیپدیای فارسی هم اکنون (۲ خرداد ۱۴۰۴ خورشیدی) ۱٬۰۴۰٬۱۳۲ نوشتار دارد.
- نیکوشور دان (در تصویر) به عنوان رئیسجمهور رومانی انتخاب شد.
- در انتخابات مجلس قانونگذاری پرتغال، اتحاد دموکراتیک به رهبری لوئیس مونتهنگرو بیشترین کرسیهای پارلمان را بهدست آورد.
- در مسابقهٔ یوروویژن ۲۰۲۵ که در کشور سوئیس برگزار شد، جیجی نمایندهٔ اتریش با اجرای قطعهٔ پاپ-اپرای «عشق هدررفته» به مقام اول دست یافت.
- حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) اعلام کرد که منحل شده و به شورش خود علیه ترکیه پایان داده است.
- رابرت فرانسیس پرووست به عنوان پاپ لئو چهاردهم، اولین پاپ کاتولیک متولد ایالات متحده انتخاب شد.
امروز: جمعه، ۲۳ مه ۲۰۲۵ میلادی برابر ۲ خرداد ۱۴۰۴ هجری خورشیدی و ۲۴ ذیالقعده ۱۴۴۶ هجری قمری (UTC)

- رویدادها
- ۳۳۴ (پیش از میلاد) - نیروهای ایران در نبرد گرانیک در کنار رودی به همین نام، از سپاه اسکندر مقدونی شکست خوردند و این شکست مقدمهای برای فتح ایران توسط اسکندر شد.
- ۱۲۲۰ - شروع محاصره نیشابور توسط جبه نویان در پی حمله مغول به نیشابور.
- ۱۴۹۸ - جیرولامو ساونارولا کشیش فلورانسی به اتهام «کفر» اعدام شد.
- ۱۸۴۴ - علیمحمد باب شیرازی برای نخستین بار در دیدار با ملاحسین بشرویه اعلان قائمیت کرد و خود را بابالله خواند.
- ۱۹۳۴ - بانی و کلاید، زوج قانونشکن و سارق معروف آمریکایی، در درگیری با پلیس کشته شدند.
- ۱۹۹۷ - محمد خاتمی (در تصویر) در هفتمین دورهٔ انتخابات ریاستجمهوری ایران با کسب حدود هفتاد درصد آرا، بهعنوان رئیسجمهور این کشور انتخاب شد. این پیروزی منجر به ورود اصلاحطلبان به عرصهٔ حاکمیت و پیدایش جنبش دوم خرداد شد.
- زادروزها
- ۱۷۰۷ - زادروز کارل لینه گیاهشناس و پزشک سوئدی، پایهگذار نظام امروزی طبقهبندی گیاهان و جانوران
- ۱۸۹۱ - زادروز پار لاگرکویست شاعر و نویسنده سوئدی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۵۱
- ۱۹۰۸ - زادروز جان باردین فیزیکدان آمریکایی، برندهٔ دو جایزه نوبل فیزیک و مدال افتخار انجمن مهندسان برق و الکترونیک IEEE
- ۱۹۵۱ - زادروز آناتولی کارپف قهرمان سابق شطرنج جهان اهل روسیه
- ۱۹۹۱ - زادروز لنا مایر-لاندروت خواننده آلمانی
- درگذشتها
- ۹۰۳ - درگذشت شاه اسماعیل یکم از پادشاهان صفوی
- ۱۴۹۸ - درگذشت جیرولامو ساونارولا کشیش ایتالیایی و رهبر فلورانس در سالهای ۱۴۹۴ تا ۱۴۹۸، از مخالفان سرسخت رنسانس در تاریخ
- ۱۵۲۴ - درگذشت شاه اسماعیل صفوی، بنیانگذار دودمان صفوی
- ۱۸۵۷ - درگذشت آگوستین لویی کوشیریاضیدان فرانسوی، از پایهگذاران آنالیز ریاضی
- ۱۹۰۶ - درگذشت هنریک ایبسن شاعر، نمایشنامهنویس و درامنویس نروژی
- ۱۹۳۷ - درگذشت جان دیویس راکفلر سرمایهدار بزرگ آمریکایی
- ۱۹۴۵ - درگذشت هاینریش هیملر فرمانده اساس آلمان نازی
- ۲۰۰۹ - درگذشت رو مو هیون شانزدهمین رئیسجمهور کره جنوبی
- ۲۰۱۱ - درگذشت ناصر حجازی مربی و بازیکن فوتبال ایرانی